boeken

Op deze pagina vindt u een overzicht van boeken die ik veel gebruik en die ik warm kan aanbevelen. Allereerst een overzicht van de boeken die ik zelf geschreven en uitgegeven heb. Sommige boeken samen met Arsène en/of Marjolein. Ook het boek “Vuurwerk” van Truus Römgens staat in het overzicht.

Vervolgens vindt u enkele boeken die naar mijn idee zeer relevant zijn voor goed leiderschap.

Let op: u kunt geen boeken bestellen via deze website. Bij de meeste boeken vindt u een link naar een webwinkel waar het boek te krijgen is.


Verbinding: praktijkboek systeemdenken in een lerende school

door Marjolein van der Klooster, Arsène Francot en Jan Jutten

Volgens Albert Einstein is de belangrijkste taak van de school kinderen leren denken. In deze tijd waarin we steeds meer met elkaar verbonden zijn in een complexe wereld wordt deze uitdaging steeds belangrijker. Hoe doen we dat? Systeemdenken kan ons daarbij helpen. Dit boek biedt leerkrachten en leiders een schat aan hulpmiddelen die kunnen helpen om verbindingen beter te zien en te begrijpen.


Sleutels: handvatten voor de lerende organisatie

door Jan Jutten

In dit boek vindt u handreikingen voor het omzetten van intenties naar acties. Ze vormen als het ware de sleutels tot het ontwikkelen van lerende scholen.

Enkele hulpmiddelen zijn: de kruk, de piramide van Daniel Kim, de U van Otto Scharmer,  de ijsberg, de causale lussen en vele andere. Voor elk hulpmiddel is op de rechterpagina een schema, een model of illustratie opgenomen. Op de linker pagina vindt u een korte toelichting over de toepassing.


Vuurwerk: beter onderwijs door breinkennis

door Truus Römgens

Wat betekent de nieuwe kennis over het brein voor de praktijk van de leerkracht in de klas? Deze kennis kan ons helpen om het lesgeven te verbeteren. Het boek beschrijft een groot aantal voorbeelden hoe we het onderwijs breinvriendelijk kunnen maken. De hoofdstukken zijn gerelateerd aan zes belangrijke breinprincipes: zintuiglijk rijk, emotie, herhaal, focus, creatie, voortbouwen.


Ont-moeten: boeiend onderwijs in een lerende school

door Jan Jutten, mindmaps van Truus Römgens

Duurzame veranderingen in een school zijn alleen mogelijk zijn als we het systeem als geheel veranderen en niet slechts onderdelen ervan. We zijn voortdurend bezig kleine delen van een school te verbeteren zonder oog te hebben voor het geheel. Dit boek gaat in de op de vraag wat het vorm geven aan goed onderwijs betekent voor de leraren, voor de school als organisatie en voor het leiderschap dat daarvoor nodig is.

Nog beperkt beschikbaar.


Van moetisme naar moreel besef: opbrengstgericht werken in een lerende school

door Jan Jutten en Arsène Francot

De kwaliteit van ons werk wordt volgens Otto Scharmer niet zozeer bepaald door wat we weten en kunnen, maar vooral door de innerlijke bron van waaruit we handelen. Streven leerkrachten naar hoge opbrengsten omdat het moet van de inspectie (moetisme)? Of omdat het ertoe doet om kinderen kansen te beiden op een goede toekomst (moreel besef)? Om dit te realiseren is leiderschap nodig dat mensen verbindt met de innerlijke bron van hun handelen: van ego naar eco.

Uitverkocht.


De systeemdenker in actie: leiding geven in een lerende school

door Jan Jutten

Leiders spelen een zeer belangrijke rol bij veranderingsprocessen. Ze creëren de systemen waarin optimale ontwikkeling mogelijk is: de leider als systeemdenker in actie. Dit boek behandelt een aantal thema’s waar effectieve schoolleiders zich op richten. Het kader wordt gevormd door het schema dat Michael Fullan hanteert in zijn boek “Leading in a culture of change”.

Uitverkocht.


Natuurlijk leren: systeemdenken in een lerende school

door Jan Jutten

Voortdurend werken aan de vijf disciplines vormt een leidraad voor het werken aan succesvolle schoolontwikkeling. Systeemdenken blijkt dé hefboom te zijn voor het ontwikkelen van een lerende school. Dit boek is bedoeld om meer inzicht te krijgen in de vele mogelijkheden van “De vijfde discipline” in het onderwijs, zowel op schoolniveau als in de klas.

Uitverkocht.


System thinking for social change

door David Peter Stroh

Een rijke introductie van systeemdenken in organisaties. Organisaties en sociale systemen hebben een eigen leven! Voor iedereen die verandering wil aanbrengen in zo’n systeem, is het van belang de krachten te kennen die er spelen. Daardoor is het mogelijk met deze krachten te werken in plaats van er tegenin. Met behulp van systeemdenken is het mogelijk duurzame resultaten te behalen met minder energie en minder middelen.


Schools that learn

door Peter Senge, Tim Lucas, Art Kleiner, e.a. 

Dit boek bestaat uit 191 artikelen, met daarin gereedschappen en methodes, verhalen en overpeinzingen, richtinggevende ideeën, oefeningen en hulpmiddelen die u kunt gebruiken om van scholen lerende organisaties te maken. Veel artikelen zijn uiterst pragmatisch, erop gericht leerkrachten, schoolleiding en ouders te helpen problemen op te lossen. Andere artikelen zijn meer bespiegelend van aard en geven ons een nieuwe kijk op de school, zodat we daarbinnen beter kunnen functioneren of effectiever veranderingen kunnen aanbrengen.

Engelse, uitgebreidere versie

Nederlandse versie


Power & love: een strategie voor blijvende verandering

door Adam Kahane

Als we samen een nieuwe toekomst willen creëren, dan is het volgens Kahane nodig twee talen te spreken: de taal van de kracht en de taal van de liefde.

Bij kracht gaat het om het kunnen realiseren van de missie, de opdracht van de organisatie. Bij liefde gaat het om de onderlinge relaties: respect, vertrouwen, empathie.

Kracht zonder liefde leidt tot zelfzuchtigheid en zelfs tot machtsmisbruik. Liefde zonder kracht is sentimenteel, het leidt tot overal begrip voor hebben en mensen pamperen.

Voor leiders is het van belang om beide talen 100% te spreken.


Professioneel Kapitaal

door Andy Hargreaves en Michael Fullan

We zijn het met elkaar eens over het belang van goed onderwijs en de rol die leerkrachten daarin spelen. Daarom is het essentieel aandacht te besteden aan het professioneel kapitaal van alle medewerkers. Het bestaat uit drie soorten kapitaal: menselijk kapitaal (individuele kennis en vaardigheden), sociaal kapitaal (het delen van individuele capaciteiten met anderen) en besluitvormingskapitaal (het eigen professionele oordeel bij het nemen van beslissingen).

Hargreaves en Fullan laten in dit boek zien waarom de hefboom ligt bij het sociaal kapitaal.

De Nederlandstalige versie is uitverkocht.


Begin met het waarom

door Simon Sinek

Simon Sinek laat in ‘Begin met het Waarom’ zien dat organisaties en leiders die zich richten op het Waarom van hun organisatie succesvoller, invloedrijker en innovatiever zijn. Leiderschapsstijlen kunnen verschillen, maar alle grote, inspirerende leiders hebben één ding met elkaar gemeen: ze weten dondersgoed waaróm ze doen wat ze doen. Toch sneeuwt bij veel organisaties het WAAROM nogal eens onder in de hectiek van de dag. We richten ons teveel en te snel op het HOE.


Uplifting Leadership

door Andy Hargreaves

In deze uitgave biedt Hargreaves door een aantal voorbeelden uit de sport, onderwijs en het bedrijfsleven, inspiratie om opwaartse kracht in organisaties te brengen. Dit maakt dat binnen organisaties medewerkers in staat geraken uitmuntend te presteren en het ondenkbare waar te maken. Ondanks op het oog ontbrekende randvoorwaarden. In de voorbeelden, voorkomend uit 5 jaar onderzoek door Hargreaves’ team, tref je schoolleiders die kracht en nieuw elan wisten te organiseren door hun medewerkers uit de grammofoonplaat-groef te halen.

Nederlandse uitgave bij Onderwijs Maak Je Samen


De vijf essenties van leiding geven aan een PLG

door Richard Dufour en Michael Fullan

Leerlingen leren beter als ook hun leerkrachten blijven leren. Als leerkrachten niet geïsoleerd voor de klas staan, maar hun werkwijze en resultaten met elkaar delen en samen streven naar betere leerlingprestaties. Een professionele leergemeenschap (PLG) creëert de voorwaarden voor deze samenwerking. Om een PLG goed te laten functioneren, hoogstaand leiderschap nodig. Hoe ziet dat leiderschap er in de praktijk uit? In dit boek bundelen de bekende onderwijswetenschappers Richard DuFour en Michael Fullan hun kennis.


Leren in Verbondenheid

door Leendert Jan Parlevliet, Corrinne Dekker en Doneta Ruissen

Dit boek beschrijft een haast ideale vorm van samen leren waarin een groep professionals zich aan elkaar verbindt om elkaar te ondersteunen in vernieuwing van ieders praktijk. Daarbij is een belangrijk oogmerk dat iedere deelnemer de aanmoediging en de veiligheid ervaart om persoonlijk te groeien. De verandering van de samenleving wordt daarbij niet als druk ervaren, maar vormt een motivatie om te innoveren. Dit alles met het oog op de kwaliteit van het onderwijs voor de kinderen van vandaag en de wereld van morgen.


De essentie van Theorie U: kernprincipes en toepassingen

door Otto Scharmer

Dit boek biedt een toegankelijke handleiding voor de belangrijkste concepten en toepassingen in Otto Scharmers Theorie U. Hij stelt dat ons vermogen om aandacht te besteden de wereld vormt. Wat ons verhindert om effectiever met situaties om te gaan, is dat we ons niet volledig bewust zijn van die innerlijke conditie waaruit onze aandacht en acties voortkomen. Scharmer noemt dit gebrek aan bewustzijn onze blinde vlek. Hij belicht de blinde vlek in het hedendaagse leiderschap en biedt praktische methoden om vernieuwers te helpen deze te overwinnen door het proces, de principes en de praktijken van Theorie U.


Coherence: the right drivers in action

door Michael Fullan

Complexe tijden vragen om heldere oplossingen. Als een veelheid aan initiatieven en versnipperde (deel)oplossingen de verwezenlijking van de meest effectieve plannen tegenhouden, dan is het tijd om op een andere manier te gaan leiden. Maar hoe kun je succesvolle en duurzame verandering tot stand brengen? De oplossing ligt in het Coherentie-raamwerk, een dynamische, aanpasbare routekaart, die uit vier essentiële onderdelen bestaat: focussen, samenwerkings-culturen creëren, verdiepend leren, verantwoordelijkheid van binnenuit.

Nederlandstalige versie


Freedom to change

door Michael Fullan

Dit boeiende boek onderzoekt twee soorten vrijheid in ons dagelijks leven:

  • vrij zijn van: niets moet, autonomie, “laat me met rust”. Het probleem daarvan is dat vaak alles bij het oude blijft; op de langere termijn biedt deze vorm weinig voldoening;
  • vrij zijn om: vrij zijn om zelf keuzes te maken, initiatieven te ontplooien en actie te ondernemen.

Fullan laat zien de vrij zijn van schijnbaar vastgeroeste beperkingen pas waardevol is op het moment dat dit samengaat met een duidelijk beeld van wat men daadwerkelijk wil: vrij zijn om.

Nederlandstalige versie


De Zes Geheimen van Verandering

door Michael Fullan

In ‘De zes geheimen van verandering’ maakt Michael Fullan zichtbaar wat er te leren valt voor leiders die in de complexe hedendaagse omstandigheden tegenslagen willen keren en hun organisatie willen laten floreren. Er wordt van uitgegaan dat succesvolle organisaties zich snel en intelligent aanpassen aan veranderingen.
Maar: hoe komt het dat sommige leiders in staat zijn dat goed te doen terwijl het anderen niet lukt? 


Denken in systemen

door Donella Meadows

Dit is een toegankelijk en cruciaal basisboek voor systeemdenken. Het leert je in complexe systemen te denken en helpt je vervolgens te begrijpen waar in een systeem een ingreep de meeste kans van slagen heeft. De problemen van onze tijd kunnen niet opgelost worden door aan één geïsoleerd knopje te draaien, omdat de effecten op het geheel voor ons meestal niet te overzien zijn. Denken vanuit het grotere systeem biedt een uitweg.


Ver van huis

door Margaret Wheatley

Hoe blijf je vol goede moed in een wereld die ver van huis is,  ver van verbinding met elkaar, ver van ecologisch evenwicht? We worden opgeslokt door werkdruk, sociale druk en allerlei bureaucratische systemen. Onze hoopvolle initiatieven tot verbetering worden vaak gefrustreerd of blijven druppels op een gloeiende plaat. En met onze digitale communicatie en digitale identiteit bouwen we een nieuwe toren van Babel. Hoe houden we het vol niet uitgeput of somber te worden, maar het goede te blijven doen en veerkracht te behouden?


Samen werken aan professionaliteit

door Andy Hargreaves

Om het onderwijs te verbeteren en te vernieuwen, is samenwerking onontbeerlijk. Maar wat maakt samenwerking effectief? En is alle samenwerking goed? Sommige vormen van samenwerking zijn minder geschikt. Voor dit boek bestudeerden de auteurs vijf vormen van samenwerking die wél effectief zijn. Er is een omslag nodig van ‘professioneel samenwerken’ naar ‘samen professionaliseren’. Dat houdt in dat er samen gewerkt wordt aan het vergroten van de professionaliteit van alle individuele betrokkenen en de organisatie als geheel.